تألیف:

محسن قرائتی

ناشر:

مرکز نشر غیاث

منبع:

کتاب معاد

زمستان 87

مقدمه :

بيش از ثلث آيات قرآن, ارتباط با زندگى ابدى دارد: در يك دسته از آيات, بر لزوم ايمان به آخرت, تاكيد شده  و در دسته ديگر, پىآمدهاى انكار آن, گوشزد شده و در دسته سوم, نعمتهاى ابدى,

و در دسته چهارمى عذابهاى جاودانى, بيان شده است. همچنين در آيات فراوانى رابطه بين اعمال نيك و بد با نتايج اخروى آنها ذكر گرديده; و نيز با شيوه هاى گوناگونى امكان و ضرورت

رستاخيز مورد تاكيد و تبيين قرار گرفته و به شبهات منكران, پاسخ داده شده; چنانكه منشا تبهكاريها و كج رويها فراموش كردن يا انكار قيامت و روز حساب, معرفى شده است .

از دقت در آيات قرآنى بدست مىآيد كه بخش عمده اى از سخنان پيامبران و بحثها و جدالهاى ايشان با مردم, اختصاص به موضوع معاد داشته است و حتى مى توان گفت كه تلاش آنها براى

اثبات اين اصل, بيش از تلاشى بوده كه براى اثبات توحيد كرده اند: زيرا اكثر مردم, سرسختى بيشترى براى پذيرفتن اين اصل, نشان مى داده اند. علت اين سرسختى را مى توان در دو عامل,

خلاصه كرد: يكى عامل مشترك در انكار هر امر غيبى و نامحسوس, و ديگرى عامل مختص به موضوع معاد يعنى ميل به بى بند و بارى و عدم مسئوليت. زيرا همان گونه كه اشاره شد اعتقاد

به قيامت و حساب, پشتوانه نيرومندى براى احساس مسئوليت و پذيرفتن محدوديتهاى رفتارى و خوددارى از ظلم و تجاوز و فساد و گناه است و با انكار آن, راه براى هوسرانيها و شهوت پرستيها و خودكامگيها باز مى شود.

1

جایگاه معاد:

معاد درعقل وفطرت هر انسانی جایگاه قابل توجهی داردزیرا کیست که نپرسدویا نخواهد بداند که: آینده انسان وجهان چه می شود؟

پایان عمر وتلاش ما به کجا میرسد؟ نتیجه وهدف از زندگی چیست؟ آری این سوالها برای همه مطرح است.

در پاسخ دو جواب داریم :

الف:تمتم ادیان الهی با استدلالی که در آینده بیان خواهیم کردآینده جهان وانسان ونتیجه کارها وتلاش اورابسیار روشن وامیدوارکننده وروحبخش میداند قرآن می گوید:همانا نهایت وپایان به سوی پروردگارت می باشد.

ب:مکتب های مادی آینده جهان وانسان را بن بست وتاریک وفانی ونیستی می دانند واین دیدچقدر خطرناک ویاس آوراست علاوه بر این چنین مکتب هایی هیچ گونه دلیل علمی برای عقیده خود ندارند.

قرآن مجید دراین باره می فرماید:گفته کسانی که ایمان به قیامت ندارند این است که زندگی جز همین چند روز دنیا نیست که ما هم درآن مرگ وحیاتی را میجستیم وبعد هم روزگار،ما رانابود می کند لیکن این کاروگفته ها روی علم ودلیل نیست بلکه تنها یکسری وهم وخیالی است که دارند.

ریشه ها وزمینه های فطری:

گرچه افرادی به زبان،معاد رانمی پذیرندولی ناخودآگاه در عمق جان خوداحساس ابدیت برای انسان دارندوگاه وبیگاه از خود علامتهایی نشان می دهند که دلیل آنست که با وجود مرگ

وپوسیده شدن جسم حاضر نیستند انسانیت وشخصیت واقعی اورانابود ونیست شده بدانند که ما نمونه هایی از این علامتها رادر اینجا بیان می کنیم:

2

١- تمام منکران معادبه قبر نیاکان خود احترام می گذارند.

٢- نام شخصیت های مرده رابر روی خیابانها وموسسات ومدارس ودانشگاه ها می گذارند.

٣- همه آنها میل دارند که بعد از مرگشان نام آنها به نیکی برده شود.

٤- نام نیاکان را روی فرزندان خود می گذارند.

٥-گاهی مردگان خود رامومیایی کرده تا فاسد نشود.

اگر منکران معاد،مرگ را نابودی انسان میداننداین قبیل اعمال چه توجیهی داردوچون مردن را نیستی وهیچ می دانندپس به گفته خودشان احترام مرده یعنی احترام هیچ ونام مرده یعنی نام

نیستی وچرا برای نیست وهیچ شده مقبره می سازندودسته گل روی قبر می گذارندوبنام مردگان نامگذاری می نمایند! آری اینها همه نشان می دهد که مخالفان معادهمه در دل یک نوع ایمانی

(گرچه بسیار ضعیف)به بقای روح وانسانیت وشخصیت انسانی دارند که با مرگ از بین نمی رود،بازهم کمی توضیح دهیم.

راستی اگر مردن نابودی است،مومیایی کردن مردگان که در طول تاریخ بوده چه تاثیری دارد؟

اگر مرگ را نابودی میدانند چرا قومها ونسلهانام نیاکان خود را روی فرزندان خود می گذارندوبه آن افتخار می کنند واگر کسی لگدی به قبر پدرشان بزندبا او می جنگندوساختمانهای با عظمت بر قبر آن بنا می کنند ودر فرقه هایی با مردگان طلاوشمشیرولباس دفن می کنند؟

آیا کسی حاضر است نام هیچ را روی فرزندش بگذاردوبه خاطر لگدی که به قبرهیچ می خورد بجنگدویا برقبرهیچ ساختمان بسازد ویا باهیچ طلا وشمشیر دفن کند ویا بنام هیچ افتخار کند؟

وآیا انسان حاضر است دربرابر قبرهیچ ادای احترام کند؟ آری انسان از درون احساس بقامیکند ویکی ازوسایل تشویق رانام نیک در تاریخ می داننداین ازیکسو،وازسوی دیگر:

3

یکی ازاحساسات درونی انسان احساس قربت است،دنیا برای اوتنگ است با همسروباغ ومسافرت هم موقتا خود راسرگرم ولی پس ازچندی بازازدرون احساس کمبود می کندهمه وسایل رفاه

هم اوراسیر نمی کند،گاهی به فکر خودکشی می افتد گاهی میپرسد هدف آفرینش چیست؟ چرا من هستم؟ تمام این قلقلک های درونی نشان میدهد که انسان احساس قربت می کندواین جهان با

تمام گستردگی اش برای او تنگ ،وجسم برای اوقفس،ودنیا برای اوزندان است که این احساس نیز یکی از زمینه های ایمان به روزی است که درآنجا انسان سیر می شود وبه تمام آرزوها

واهدافش میرسد،زیرا پاسخ هرنیاز واحساس وقلقلک درونی در بیرون موجود است مثلا احساس تشنگی باآب واحساس شهوت با زناشویی واحساس قربت هم به معاد پاسخ داده میشود.

پاسخی که انبیاء میدهند:

تا کنون گفتیم که همه انسانها دردرون خوداحساس بقاء ومیل به بقاء دارندواین احساس باید صادقانه ومستدل پاسخ داده شود،حالا ببنیم پیامبران در این زمینه چه میگویند،البته ما سیمایی از

این پاسخ رانقل ودرآینده نزدیکی ان شاءالله استدلال این پاسخ ها رابیان خواهیم کرد.

جواب خداوند بوسیله پیامبران اینست:

١- انسان بیهوده آفریده نشده

٢- درآفرینش انسان هدفی بس بزرگ در کار است وآن انتخاب راه حق از میان تمام راهها وبندگی وتسلیم خداازمیان تمام انواع بندگیها وتسلیم ها است.

 ٣- برای آنکه انسان در هدفش موفق شودتمام امکانات طبیعی رابرای اوقرار داده ایم وهمه چیزرا مسخرش نمودیم.

4

٤- به او هشدار دادیم که کار نیک وبد تودرهرشرایط وهر مقداری که باشد زیرنظر وموردحساب قرار میگیرد.

٥- انسان درگرو عمل خویش است.

٦- حتی از چشم ودل انسان ازشنیدنیها وگفتنیها وفکر کردنیها بازپرسی می شود.

٧- وخداوند پاداش نیکوکاران راضایع نمی کند.

این دیدگاه ها پاسخی است که انبیاءبه آن زمینه های فطری می دهند،البته هریک ازبیانات فوق وابسته به یک سری دلایل عقلی است که به خواست خداوند مطرح ودربخش های آینده بررسی

می کنیم ولی بهتر است ببینیم اساسا معاد شدنی است یا نشدنی ،یعنی از نظر عقل محال نیست؟وبعد از آنکه امکان آن برای ما روشن شدببینیم دلیل معاد چیست ؟زیرا تنها ممکن بودن کافی نیست بلکه هر کار ممکنی تا تا دلیل وعلت نداشته باشدواقع نمی شود،ودرمرحله سوم بحث در این است که مانعی برای معاد نیست.خدایا فهمصاف وقلم روان وبیان ساده وقصد قربت به ما مرحمت فرما تا بتوانیم این مقاله را همانگونه که حق ومورد رضایت تو است به پایان برسانیم.

زنده شدن مردگان محال نیست

در طول تاریخ هیچکس دلیل علمی برای نبودن معادنیاورده وتنها چیزی که مخالفان معادزمزمه می کنندآن است که مگر می شودانسان مرده ای که ذراتش پوسیده وپخش شده است باردیگرزنده شود؟

پاسخ عقل وقرآن انست که میشود این کارنشدنی نیست،همه درفکرقابل تصوراست وهم دائما درشبانه روز نمونه هایی اززنده شدن مردگان رابه چشم خود میبینیم ؛ امام جواد(ع) میفرماید: خوابیدن وبیدارشدن بهترین نمونه ایست که مردن وزنده شدن رابرای ماقابل درک میکند،آری مرگ یک خواب طولانی وشدیدی بیش نیست. بهار وپاییزدرختان نمونه ای دیگر اززنده شدن ومردن گیاهان است، درسوره فاطر میخوانیم : خداست که بادها میفرستدتا ابررابرانگیزد وآن رابه شهرهاومناطق مرده روانه میکند

5

وپس ازباریدن، آنشهر مرده رازنده میکند سپس میفرماید:زنده شدن مردگان هم مانندزنده شدن درختان وگیاهان است درجایی دیگر میفرماید:ما به واسطه باران شهرمرده رازنده کردیم همچنین است خروج شما درقیامت بنابراین نمونه های زنده شدن درآفرینش هرروزوشب وهرسال وفصل پیش چشم ما می درخشد ومسئله زنده شدن مرده رابرای ما«با آن همه عظمت»ساده وممکن جلوه می دهد.

یک خاطره ازقرآن:

شخصی استخوان پوسیده ای راازدیوارکند وبافشارآنرابه صورت آرد درآورد(وبا یک دنیا غرورونخوت )به رسول خدا(ص) گفت کیست که دوباره این استخوان پوسیده متلاشی رازنده کند؟ خداوند به پیامبرش دستور میدهد،به اوبگو: همان خدایی که درمرتبه اول اوراآفریده بعد ازمتلاشی شدن هم می تواند دوباره خلق کند: اگرسازنده هرکالایی بگوید که من محصول کارخانه ام رابازکرده ودوباره به هم متصل می کنم گزاف نگفته زیرا ساختن ازبازکردن وبستن مهم تر است وسوسه منکران معاددردوچیزبود:

اول-اینکه آیا می شود استخوان پوسیده زنده شود؟!آیا هنگامی که ما استخوانهایی پوسیده وپراکنده شدیم دگر بار آفرینش تازه ای خواهیم یافت؟!...

دوم-اینکه بر فرضزنده شدن استخوانهای پوسیده ممکن باشد این کار به دست چه کسی انجام می شود؟می پرسند کی دوباره مارا بر می گرداند؟به آنها بگو همان خدایی که بار اول شما را آفرید؛اگر یک کارگر ساده خشت مال بگوید که من خشت خود را خرد می کنم ودوباره از نوع از همان خاک،خشت تازه ای می سازم آیا این قدرتعجب می کنند؟!

این کسانی که اینقدر زنده شدن اجزای مردگان برایشان بعید است چرا در اصل آفرینش شکی ندارند،اصل آفرینش که از دوباره آفریدن مشکل تر است؛آیا هواپیما سازی مهمتر است یا باز کردن ودر هم ریختن قطعات آن وسپس وصل کردن آنها؟کسی که

6

 هواپیما راساخت اگر گفت من این هواپیما را باز می کنم ودر هم می ریزم وسپس به وصل می کنم آیا باید شک کرد؟هرگز زیرا باز کردن وبستن به مراتب از ساخت اولیه آسانتر است وکسی که کار مشکل کرد حتما کار آسان تر هم می کند(گرچه نزد خدا وقدرت بینهایت او هیچ کار مشکل نیست)به سراغ قرآن می رویم که در این زمینه می فرماید:«او خدائی است که خلق وآفرینش را پدید آورد وسپس آن را باز می آورد وبازآوردن آسانتر است»

نمونهای دیگر برای امکان معاد

در قرآن کریم نیز برای اثبات اینکه زنده شدن مردگان کار محالی نیست نمونه های فراوانی می آورد،ازجمله دردوآیه پشت سرهم دو داستان را از دو نفرانبیاء خود بنام حضرت عزیز وابراهیم (علیهما السلام) نقل می کندکه مافشرده این دو داستان را دراینجا می آوریم .

حضرت عزیز(ع)درسفری از کنارآبادی خراب شده ای عبور می کندازروی تعجب(نه انکار)گفت: چگونه خدا اینها راپس از مرگ زنده می کند؟! خداوند او را همانمجا برای مدت صد سال میراند بعد زنده کردوپرسید چقدر در اینجا ماندی؟ آن پیامبر گفت:با یک روز یانصف روز خداوند فرمود :توصد سال است که اینجا هستی نگاه به الاغی که سوارش بودی یا غذایی که به همراه

داشتی بکن وقدرت خدا رادریاب که چگونه الاغ مرده وپوسیده ومتلاشی شده ولی غذایی که باید پس از یکی دو روز فاسد شودصد سال است که سالم نگهداری شده حالا برای اینکه زنده شدن

مردگان رابا چشم خود ببینی نگاهی به همین استخوانهای پوسیده الاغ کن که در جلوی چشم تو آنرا از زمین بلند وجسم وروح را به او برمی گردانم تا برای تاریخ آیندگان نشانه ودرسی

باشد.همین که هم زنده شدن الاغ وهم فاسد نشدن غذای صدساله را دید گفت: میدانم که خدا برهرکاری قدرت دارد.

7

داستانی دیگر:

حضرت ابراهیم(ع)ازکناردریایی می گذشت لاشه ای رادید که گوشه ای از آن دریا وقسمت دیگرش در خشکی قرار داشت وحیوانات دریایی وصحرایی وپرندگان برسرآن ریخته وهرذره ای از

آنرا یک نوع حیوانی می خورد،همین که این منظره را دید ازخدا پرسید که روزقیامت چگونه مردگان رازنده می کنی؟«ذرات این لاشه دردریا ودر صحراودرفضا پخش شد وهرقسمت بدنش

جز بدن حیوان دیگری گردید)خداوند ازابراهیم پرسید آیا ایمان به معاد وقدرت من نداری؟ گفت :چرا لیکن بامشاهده عینی آرامش دل پیدا میکند(آری استدلال ومنطق تنها مغز وفکرراآرام

میکند ولی تجربه ومشاهده دل را).

خداوند به ابراهیم فرمود:چهار نوع پرنده رابگیروپس ازذبح گوشتشان را درهم مخلوط کن وبرسر چند کوه بگذاروسپس یک یک آنها راصدا کن ببین چگونه ذرات مخلوط ازهم جدا

میگرددودرکنارهم قرارمیگیرد وپرنده اولی ساخته می شود.

حضرت ابراهیم (ع)خروس وکبوتروطاووس وکلاغ راگرفت وذبح نمودوگوشتشان راکوبیده ودرهم مخلوط کردوبرسر ده کوه نهاد،سپس هریک از آن پرنده ها راصدا زدتمام ذرات گوشت آن که

برسر هرقله کوهی بود به هم متصل شدودربرابر چشمان او به صورت یک پرنده کامل درآمد.

آری خداوند برای امثال ابراهیم ها که درکلاسهای ابتدایی ومتوسط قبول شده اند مرحله بالاتری داردوآنان را به آزمایشگاه های مخصوص خود درنظام هستی میبردولی برای کسانی امثال ما

که ازپله های اول هم بالا نرفتیم ازمقام شهود وحضورومعراج وملکوت ویقین خبری نیست.

چند مثال ساده دیگر بیاوریم که چگونه ازذرات پخش شده موجودی ساخته می شود:

١- گاه علف میخورد ازذرات علف شیر بیرون می آید.

8

٢- انسان قطعه نانمی میل می کند ازدرون آن اشک وخون واستخوان ومووناخن وگوشت ساخته می شود.

٣- بسیاری ازپارچه هاازنخی است که انسان آنرا ازدل نفت بیرون کشیده.

٤- فلزی که ذوب میشود کفهایی که درون آنهاست خارج وبیرون میریزد.

٥- مشک دوغی راتکان میدهید ذرات پخش شده چربی همه یکجا روی آن جمع میشود.

چراقبول میکنید که دستگاه گوارش گاو بتواند شیرراازعلف بیرون کشد،انسان بتواند نخ راازدل نفت بیرون آوردوشما بتوانید با حرکتی که به مشک میدهید ذرات پخش شده چربی راجمع

نماییداما همین که میشنوید خداوند زمین را حرکت می دهدذرات استخوان پوسیده ماهر کجا هست یکجا جمع میشود قبول نمی کنید.

چند آیه دیگرکه ساده وکوتاه است در اینجا بیاوریم ازجمله:

میفرماید:همان گونه که شما را درآغازپدیدآوردزنده میشوید.

ومیفرماید:ای منکران معاد شما که آفرینش نخستین را می دانید پس چرا پند نمی گیریدوبازلجاجت می کنید.

ومیخوانیم:باید انسان بنگرد که ازچه خلق شده،ازآبی جهنده آفریده شده که این آب جهنده ازمیان کمر ودنده ها بیرون می ایدآری خدایی که شما راازچنین آبی آفریدبربرگردانیدن انسان ودوباره زنده کردنش تواناست.

ونیز میفرماید:آیا خدایی که شما راازنطفه آفریده نمی تواند دوباره مردگان رازنده کند؟

مگرماازخلقت اول وامانده شدیم که آنها ازخلقت جدید ودوباره درشک وشبهه افتاده اند.راستی اگر معماری خانه زیبایی رابرای شما بسازدباید بگوید من این خانه راخراب ودوباره می سازم

بایدشک کرد؟

آیا مشاهده نمی کنند خدایی که آسمانها وزمین راآفرید میتواند مثل ایم مردم رانیز بیافریند؟

آیا کسی که معاد راباور نداردبه یاد ندارد که ماازاول اورا آفریدیم درحالی که هیچ نبود.

9

گرچه استدلال های ماازقرآن است لیکن قرآن فکر وعقل مارادعوت به اندیشه می کند ومی گویدآیا کسی که نمونه های کارش را هرروزوشب ودرهرفصل سال مشاهده می کنیم بازجایی برای استبعاد وجود دارد؟!!

چون بنای نوشته برفشرده گویی وساده نویسی است ماازنمونه های دیگری درقرآن آمده وازماجراهایی نظیر داستان اصحاب کهف وبیدار شدن یک عده جوانمرد خداشناس بعد ازسیصدونه سال خواب صرف نظر می کنیم.

گفتیم که برای هرکارشدنی سه مرحله لازم است اولا امکانی شدن آن است که توضیح دادیم.

دومین مرحله علت شدن ویا دلایل معاد است؛ زیرا تنها امکان زنده شدن کافی نیست مثلا انسان بسیاری ازکارها را میتواند انجام دهدوامکان انجام دادن آن را داردلیکن دلیلی هم می

خواهد،آری آب خوردن برای همه ما امکان دارداما تاتشنگی نباشد آنرانمی آشامیم حرف زدن وراه رفتن وسایرکارها همه برای ما امکان دارداما تا علت ودلیلی نباشدانجام نمی دهیم.

بنابراین هر کارممکنی غیرازامکان،دلیل هم می خواهدوما دراینجا به خواست خداوند متعال دلایل معادرافشرده وساده می نویسیم زیرا که در این زمینه مفصلا کتابهایی نوشته شده که خداوند

به نویسندگان وخوانندگانش اجربزرگ عطاء فرماید.

10

تأثیر اعتقاد انسان به معاد:

باورها واعتقادهای انسان در زندگی تأثیر تعیین کننده ومهمی دارند در واقع اندیشه ها وباورهای انسان است که به زندگی شکل می دهد ایمان واعتقاد به معاد آثار وپیامد های مهمی در زندگی فردی واجتماعی دارد.

تأثیر ایمان به معاد در زندگی فرد

ایمان به معاد منشأ گرایش انسان به نیکی ها وفضائل است.سخاوت،ومهربانی بادیگران ،ایثار مال،راستگویی،حمایت از ضعیف،مبارزه با ستمگر،مبارزه وصبر در سختیها از آثار ایمان به معاد است.زیرا موئمنان برای رسیدن به پاداش بیمانند روز قیامت از هیچ تلاشی فروگذار نمی کنند.

علی(ع)وفاطمهوحسنین(ع)سه روز پیاپی روزه گرفتند وهنگام افطار هر یک ازروزهای غذائی خود را ذبه سائل دادند وبآب افطار کردند.

ازطرف دیگر کسی که به معادمعتقد است همواره مراقب خودش است که حقوق وحدود مردم رارعایت کند،گرد گناه ومعصیت نگرددوازشهوت رانی وپلیدیها اجتناب کندزیرا معتقد است هرعملی عکس العملی داردوگناه موجب مجازات اخروی می شود.

پس خویشتن رامهارمی کند وازپلیدیها پرهیز مینماید.

تاثیر اعتقاد به معاد درجامعه

میدانیم جامعه ازمجموعه افرادتشکیل شده است.اگربرروابط افراد جامعه،ایمان به خدا ومعاد حاکم باشد جامعه برخوردار ازعدالت وامنیت میشود.

11

دزدی،قتل نفس،پایمال کردن حقوق مردم،جنایت،همیشه ازکسانی سرمیزند که معاد راباورندارند.زمامدارانی که جنگ های خونین براه می اندازند وبرای کشتن انسان هرروزوسیله جدیدی را بکار میگیرند به قیامت وبهشت ودوزخ ایمان ندارند .

دربیشتر کشورهای جهان برای پیشگیری از جنایات دستگاه های پلیسی بسیار قوی ومجهزبه مدرن ترین وسایل وجود داردولی فجایع ومصیبتهایی جامعه بشری روز به روز زیادتر می شودزیرا نمی توان برهرفردناظر ومراقب ویا پلیس گماردبرفرض امکان،خودپلیس هم بشر است ونیاز به مراقبت دیگری دارد وتنها ایمان به خدا وترس از مجازات وعدالت الهی است که امنیت وآسایش را درجامعه بر قرار می کند.

ایمان نگهبانی از درون انسان است که در هر جا ودر همه حال انسان را ازبدیها بازمی دارد،به خوبیها هدایت میکند.درسال ١٣٥٧ در نیویورک شبی بطور ناگهانی خاموشی وسیعی پیش آمد،ملت متمدن واهل قانون آمریکا ازفرصت استفاده کرده وبه چپاول وغارت مغازه هاپرداخت وتعداد دستگیر شدگان توسط پلیس به سه هزارنفر بالغ شد.

آیا دریک جامعه معتقد به روزجزا چنین واقعه ای پیش می آید؟

تاثیر اعتقاد به معاد درجبهه

انسان بطور طبیعی وفطری منفعت طلب است وهمه خوبیها رابرای خود می خواهد.ولی بر اثر ایمان به معادحاضر می شود ازجان ومال خودصرف نظر کندازراحتی وآسایش چشم بپوشدودرهوای گرم تابستان جنوب کشور ویا سرد وسوزنده کوهستان درجبهه ها حاضرشودزیرا اعتقاد دارد که پاداش فداکاریها وازخود گذشتگی ها رحمت ورضوان خداوندوبهشت جاودان وآسایش ابدی است بنابراین منفعت ولذت زود گذروموقت را درراه رسیدن به منافع عالی وابدی وحقیقی فدا می کند.روزی پیامبر(ص)درباره ترغیب به جهادسخن می گفتندورزمندگان سپاه اسلام را درمقابل شهادت وعده بهشت می دادند یکی از مسلمانان بنام عمیر بن حمام خرما می خورد.باشندین سخنان حضرت

گفت:به به میان من وبهشت فاصله ای نیست مگر کشته شدن بدست اینها (اشاره به دشمن).

12

در جنگ بین حضرت طالوت وجالوت هنگامی که دو سپاه مقابل یکدیگر قرار گر فته اند عده ای از مو ئمنان ویاران طالوت از کثرت افراد سپاه دشمن ترسیدند .وگفتند: ما نمی توانیم با جالوت به جنگیم ولی آنان که به قیامت ولقأ خدا ایمان داشتن هیچ هراسی به خود راه ندادند وبا جالود جنگیدند.

ایمان به معاد عامل پیروزی

درصدراسلام سپاهیان پیامبرازنظر نفرات وتجهیزات بسیارضعیف بودندبااین حال به سبب ایمان به آخرت از مرگ نمی هراسیدندوبی مهابا به سپاه دشمن حمله می کردند وپیروز می شدند.

پس ازجنگ بدرکه کفارشکست سختی ازمسلمانان نصیبشان شدکسی از آنان سوال کرد:شما با این همه تجربه جنگی وابزاروادوات وغیره چرا ازمسلمانان شکست خوردید؟ یکی از افراد حاضر درصحنه جنگ در پاسخ گفت:برای اینکه همه ما می خواستیم اول دوستانمان پیشروی کنندوبجنگندوکشته شوند ولی آنه (سپاه اسلام) برای کشته شدن بریکدیگر پیشی می گرفتند واز مرگ هراسی نداشتند.

حمید طوسی یکی از فرماندهان سپاه مامون گفته است:ما که آخرت را ازدست داده ایم وفقط دنیا راداریم پس بایستی دو دستی آن را نگه داریم.

شهادت طلبی ازآثارایمان به معاد است

روزی پیامبر اکرم(ص)پس ازنمازصبح در مسجدجوانی یافت زرد چهره که چشمانی خسته وخواب آلود داشت.

حضرت به او رو کرد وفرمود چگونه صبح کردی؟ پاسخ داد: درحالت یقین. حضرت فرمود:هریقینی حقیقتی دارد حقیقت یقین تو چیست؟ عرض کرد یا رسول الله این یقین من است که مرا به شب زنده داری وادار نموده ونسبت به علایق مادی ودنیوی مرا بی اعتناء ساخته است.

13

گویی می بینم قیامت وحساب وحشر مردم را درحالی که خود درمیانشان هستم وگویی اهل بهشت ونعمت های آن را میبینم واهل دوزخ را درحال عذاب مشاهده می کنم آنچنان که گویا صدای نعره دوزخ درگوشم طنین انداز است.

پیامبر فرمود:این بنده ای است که خداوند قلب اورابه نور ایمان روشن کرده است.در این هنگام جوان رو به پیامبر کرد وگفت:یا رسول الله دعا کنید که خداوند شهادت دررکاب شما روزیم کند.

پیامبر(ص) دعا کرد وپس از مدت کوتاهی درجنگی که پیش آمد دهمین نفری بود که به شهادت رسید.

14

15

آفرينش الهى در فطرت او به وديعت نهاده است و حكم نيروى محرك فزاينده اى را دارد كه او را بسوى ابديت, سوق مى دهد و همواره برشتاب حركتش مى افزايد.